پروفيسر شيوارام ڦيرواڻي

پروفيسر شيوارام نرسنگهداس ڦيرواڻي جو جنم سنه 1867ع ڌاري شڪارپور ۾ ٿيو (1950ع ۾ ديهانت ڪيائون) . سن 1912ع کان 1924ع تائين بمبئي يونيورسٽي ۾ پروفيسر جي عهدي تي فائز رهيو. پوءِ اباڻي شهر شڪارپور جي اُڪير کنيس ته اچي ميونسپالٽي جي مختلف عهدن تي ڪم به ڪندو رهيو ته ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين جي تعليم کي زور وٺائڻ لاءِ “پرائمري سڪول بورڊ ميونسپالٽي شڪارپور” نالي هڪ ڪاميٽي جوڙي ان جي صدارت سنڀاريندي تعليم جي واڌاري لاءِ به پاڻ پتوڙيندو رهيو. وڇوڙي جو واءُ گهليو ته پنهنجي اَباڻن ڪکن کي ڇڏي پرڏيهه اَسيو. تحقيق جي عملي ميدان ۾ سندس ليک جيڪي ماهوار اخبار تعليم حيدرآباد، ماهوار سنڌو شڪارپور، روزانه قرباني شڪارپور ۽ روزانه سوراج شڪارپور ۾ وقت بوقت ڇپبا رهيا. جيڪي اڄ به اسان جي رهنمائي ڪن ٿا. شڪارپور جي تعريف ۾ سندس چيل/ڇپيل انگريزي نظم ترجمي سان پيش ڪجي ٿي:

One a forest, a happy hunting ground,
And next warring weaver’s village,
How Timour invited Hindu settlers,
How trade selected you its own,
The passage point for Afghan goods & North – East India,
Shikarpur, Thou hast witnessed the Daud potras
Afghan, Mirs and now the English.
Forest once, and than Fertiled town,
Quaint relies of whose mud walls still remain
Your merchants rooted Bazzar continues on
By your camel Station, Railway Station springs,
and the modern genii of light have sought their power abide,
The soldiers camp, now civic town becomes,
Towards station and Shahi garden growing?
When will thou organize for peaceful progress,
Helping every citizen,
To Health and Education;
Employment and Recreation;
Justice and conservation.
ترجمو
ڪنهن ٽاڻي هو گهاٽو ٻيلو مَارِين لئه ميدان،
ڪورين اُتڙي ڳوٺ ٻڌائي عام ڪيو اعلان.
ڪنهن هندن کي دعوت ڏيئي همتايو تيمور،
جنهن پنهنجو واپار وڌايو وريا نه پٺتي مُور،
اُتر - اوڀر هندستان ۽ افغانن جو لنگهه،
واپارين لئه مُک دروازو، سوکو سولو لنگهه،
شڪارپور ٿيو ساکي پنهنجي باني دوائودپوٽن جو،
افغانن جي راڄ پڄاڻان ميرن ۽ انگريزن جو.
ٻيلي مان ٿيو شهر سونهارو ڏيهان - ڏيهه مشهور،
هرڪو پنهنجي ڪرت ۾ پورو گد - گد ۽ مسرور.
جهونيون پراڻيون گنب جون ڀتيون ۽ ڦٽل آثار،
اُهڃاڻن ۾ ڏيکارن ٿا اڳين جا جنسار.
واپارين جي دم سان جاري، ساري ڍڪ بازار،
قافلي قلعي ۽ اسٽيشن جو ٿيو آ ناماچار،
برقي جوت جو جنُ ٿيو ظاهر، هر ڪنهن گهر ۾ جيئن،
سڄي ڇانوڻي روپ وٺي وئي نئين شهر جو تيئن.
اسٽيشن جي حد کان شاهي باغ جي حدن تائين،
انسانن جي واڌ سان گڏجي آنند رهندو سائين؟
هر شهريءَ جي هٿ ونڊ سان ٿئي گهر - گهر جيڪر صاف،
عام ٿئي تعليم، هنر ۽ ڄاڻ سان گڏ انصاف.
تفريح سان گڏ ملي تحفظ سڀ ماڻن آرام،
پورهي جي واڌاري سان گڏ ناڻو ٿئي پڻ عام.
هر دک دور ڪبو شهرين جو تڏهن ته ٿيندو سُک،
شهر اسان جو ڏيهه سڄي ۾ ليکيو ويندو مُک.
مترجم : “نقش” ناياب منگي