شاميانن هيٺ امتحاني سينٽر قائم، حيرت آ..!! سيد زوار حسين شاه

سنڌ مان ڪاپي ڪيئن ختم ٿيندي ان لاء سنڌ سان پيار جو اظهار ڪندڙن  اهم شخصيتن سنڌ حڪومت سان بيٺڪون ته ڪيون پر رزلٽ نه پيو نڪري ان جا ڪئي سبب هيا هڪ ته هٿ سان ڪاپي ڪرائيندڙ اداره جنهن ۾ نجي اسڪولن سرڪاري اسڪولن ۾ وڏي ٽيڪنڪ سان انتحان دوران ڪاپي ڪرائي پئي وڃين جنهن سان غريب شاگرد جو حق ماريو پيو وڃين جنهن جي سفارش يا ڪنهن ڀتار مير پير جو ويجهو آهي ان کي ته نجي اسڪولن ۾ پروٽول ملي پيو جنهن کان پوء ان کي مارڪون به ملين پيون پر جنهن جو نه پير نه مير نه ڀوتار جاگيردار  سان تعلق آهي ان جي مدد بس خالق ڪائينات پيو ڪري برحال نائين ڏهين جي امتحانن جي تاريخ اچي وئي آهي  جنهن لاء هر ڪو مست ٿي اها پيو ڪوشش ڪري ته بس منهنجو نالو ٿئي ، برحال گمبٽ ۾ ايور شائين هايئر سيڪنڊري اسڪول ۽  راڻي پور ۾ مظهر مسلم ماڊل هايئر سيڪنڊري اسڪول  جنهن کي ڪاپي روڪرائڻ جو شرف مليو ته مڪمل سينٽرن کي هڪ ئي  شاميانه سينٽر ۾ ويهاري امتحان ورتو وڃين هن عمل تي ڪئي تنقيدون به ٿينديون ته ڪجهه ماڻهون خوش به ٿيندا ، پر مان اهو ته ضرور چوندس ته اهڙا امتحان صرف راڻي پور گمبٽ ۾ نه   پوري سنڌ ۾ امتحان اهري طرح ٿيڻ گهرجن پر جيڪڏهن راڻي پور گمبٽ ۾ سينٽر ٿيا آهن ته اها هڪ ڪاميابي به آهي ته ان جاء تي هڪ وڏي سازش به آهي جنهن شاگردن کي مڪمل چيپٽر نه ڪرايا ويا هجن  اهو امتحان شاگردن لاء  وڏو امتحان ثابت ٿيندو  نجي اسڪول جيڪا تعليم لکين روپيا ڏئي نجي اداري کان ڊگري ڄڻ خريد ٿا ڪيون صبح ٻار شاگرد 8 بجه اسڪول وڃين ان کان بعد هو 2 يا اڍائي بجه وري واپس گهر اچي  جنهن  پا پوء ٽيوشن به لازمي ٿي وئي آهي جيڪو پڻ نجي ادارن استادن لاء وڏو بزنس ڪاروبار به آهي جنهن مان پڻ هو لکين روپيا ڪمائين ٿا  برحال سنڌ ۾ تعليم جو سڌارو ڪڏهن ايندو اميد ناهي  اهو ان ڪري جو جيڪڏهن حڪومت سنڌ يا بورڊ نوٽيفڪيشن جاري ڪن ها ته هاڻي شاگرن هوشيار ٿين هر امتحان شاميانن هيٺ ٿيندو ته شاگرد والدين زهني طور تيار رهن ها برحال  جيڪڏهن صرف ميٽرڪ جو امتحان شامياني هيٺ ٿئي باقي وري ساڳيا امتحان يارهون ٻارهون  بي اي ايم اي ۾ ڌم ڪاپي ڪرائي وڃين تڏهن به سنڌ جي تعليم سان پيار نه سازش ٿيندي ان ڪري هڪ ئي فيصلو ڪرڻو پوندو بورڊ جنهن ۾ پوزيشنن وٺڻ لاء ريٽ لڳن ٿا واڪ هلن ٿا جنهن سان سنڌ جي تعليم مڪمل تباهه ٿي رهي جنهن کي پڻ روڪڻو پوندو جيڪڏهن اسان  بورڊ تي نظر نه رکي سين ته پوء غريب جيڪو ڏينهن رات پڙهي هڪ اميد تي ته مان پوزيشن حاصل ڪندس نه اچي ته ان محنتي شاگرد لاء موت جي برابر آهي ان ڪري اچو ته گڏجي عهد ڪيون ته ڪاپي ڪلچر کي ختم ڪنداسين ان سان گڏ بورڊ  امتحاني سينٽرن ۾ استدا پاڻ هٿ سان ڪاپي ڪرائين ٿا  انهن کي پڻ ٻانهن مان پڪڙون پوندو  پوء ڏسو ته ڪاپي تي ڪيئن ضابطو نه ٿو اچي  سنڌ جي تعليم بچايو سنڌ سنواريوسنڌ ۾ ڪاپي ڪلچر کي ختم ڪرڻ لاء سماجيتنظيمن ڪافي ڪوششون ورتيون پر اهي ڪامياب نه ٿيا سنڌ ۾ محنتي شاگرد کي مارڪون گهٽڪاپي ڪندڙ کي مارڪون 89 کان مٿي ملن محنتي شاگرد مايوس ٿئي ٿو پر اهو ٻڌو اهي جنهن جو ڪوئي ناهي خاص طور راڻي پور ۾ قائم مظهر مسلم ماڊل هائير سيڪنڊري اسڪول  ان سان گڏ  گمبٽ جي ناليواري اسڪول ايور شائين هايئر سيڪنڊري اسڪول کي منفرد شاميانن ۾ نائين ۽ ميئٽرڪ جي سالانه  امتحاني سينٽر قائم ڪري  پوري سنڌ جي ماڻهن کي ته حيران ڪيو آهي جيڪي تعليم تي گهري نظر وجهن ٿا اهو ڇا ٿيو آهي ان تي اسان بحٿ ڪرڻ چاهيون ٿا عوام تائين ڪجهه رسائي پهچائڻ چاهيون ٿا  ڏي جدوجهد بعد اهي سينٽر قائم ڪيا اهن جتي هڪ شامياني اندر شاگردن کان امتحان ورتو ويندو هن امتحان ۾ ڪنهن شاگرد کي به ڪاپي ڪرڻ جو موقعو نه ملندو سي سي ٽي ڪيئمره رينجرس ميڊيا ايڪسٽرنل جيڪي هڪ کان مٿي هوندا تمام شاگرد لائين ۾ ويهي انٽري ٽيسٽ جيان سالانه امتحان ڏيندا ڪي خوش آهن ته ڪي ناراض آهن برحال اچانڪ اهڙي فيصلي ماڻهن والدين شاگردن کي مايوس ڪيو آهي جڏهن شاگردن والدين سان رابطو ڪيو ويو ته انهن اهو ٻڌايو اسان  جي شاگردن کي چيپٽر مڪمل به نه ڪرايا ويا آهن  اهو ان ڪري جو جيڪو سرڪاري اسڪول ڪاليج ۾ پڙهي ٿو اهو به محنت ڪري ٿو ڪو پڙهڻ لاء تيار ناهي ، جيڪي پڙهن ٿا  انهن کي هٿ سان فيل ڪري ان محنتي غريب شاگرد جو حق کاڌو ٿو وڃين ، ان سان گڏ اهو به بڌائڻ چاهيان ته  تعليم کي مفت ڪيو ويو آهي ان ڪري به اتي شاگرد مفت جي تعليم سمجهي پڙهڻ لاء تيار ناهي  جيڪي پڙحن ٿا اهي اسان توهان جي سامهون آهن حڪومت سنڌ جي اهڙي فيصلي بعد عوام ۾ انتهائي خوشي ٿي  حڪموت وس پئي ڪري ته گورنمينٽ ۾ شاگرد پڙهي پوي  والدين پنهنجي اولاد کي پڙهائڻ لاء لکين روپيا خرچ ڪن ٿا ان سان گڏ صبح اسڪول اچڻ وقت هر شاگرد پنهنجي والدين کان 100 روپيا ته ضرور وٺندو هوندو ، اهڙي صورت حال نجي اسڪولن ۾ پرحندڙن شاگردن کي مجبور ڪري ڇيڏو آهي ته  هو اسڪول وڃين ، برحال جيڪو ماڻهن تعليم لکين رويپن ۾ خريد ڪري اهو والدين پنهنجي اولاد تي به نظر رکڻ لاء تيار آهي اهو فرق صاف ظاهر آهي پوري پاڪستان ۾ نجي اسڪولن ڪاليجز  تعيلم کي هڪ ڪاروبار جو ذريعو بڻايو آهي جنهن ۾ امير جا ڀوتارن جاگيردارن وڏيرن امير پيرن جا ٻار ته تعليم حاصل ڪري سگهن ٿا پر پر اهو ممڪن ناهي ته نجي ادارن ۾ غريب جو ٻار پڙهي تعليم حال ڪري سگهي ، ان سان گڏ ڪئي اهم مسائل اهن جن کي اسان اهان جي سامهون پيش ڪنداسين اسان جون صوبائي وفاقي حڪومتن تعليم تي ڌيان ڏنو ئي ناهي تعليم فري مفت ڪرڻ سان ٻار اهو سمجهي ٿو ته جتي اسان کان هڪ روپيو به نه ٿو ورتو وڃين اتي سچ اهو آهي ته استدا به پڙهائڻ لاء تيار ناهي اهو ڪڙو سچ اهي پوري پاڪستان سميت سنڌ جي ڪئي ناليوارن اسڪولن ڪاليجز تي سوشل ميڊيا پرنٽ ميڊيا اليڪٽرانڪ ميڊيا جي ڪڙي نظر آهي ، جن پڻ ڪئي ڪئي انڪشافات ڪيا آهن نجي اسڪولن جي ڪاروبار تي نظر وجهون ته جيڪو نرسري فريش ۾ پڙهي ٿو ان جي گهٽ ۾ گهٽ 10 هزار فيس ضرور هوندي پر جيڪڏهن وري مٿي ڪلاسن جي ڳالهه ڪجي ته انهن جي ته هزارن ۾ آهي  ان سان گڏ امتحان جي مد ۾ ماهانه ويڪلي پيپر تي به  نجي اداره ڪجهه نه ڪجهه پيسا وٺڻ ٿا  ان سان گڏ انهن ٻارن کي پنهنجو تعليمي ڪارڊ جو اجرا ڪن ٿا  جيڪو 100 کان ٻه سو روپيا  ڪارڊ فيس ڏئي وٺي ٿو ان سان گڏ وري جيڪڏهن ڪارڊ غائب ٿي وڃين ته وري اها ئي فيس ڏيو ان سان گڏ  جيڪي  هاسٽل ۾ شاگرد  رهن ٿا انهن جي ميس رهائش توهان اندوزو لڳائي سگهو ٿا  جيڪڏهن ڪو سرڪاري ادارون ڪنهن نجي اسڪل تي ڇاپو هڻي ٿو ته ائين لڪايو ٿو وڃين ڄڻ ڪنهن ڏٺو ئي ناهي ، هي سوشل ميڊيا جو دور آهي  جيڪو با ضمير انسان غيرت مند انسان هوندو پنهنجي ضمير جو سودو هر گز نه ڪندو برحال راڻي پور ۽ گمبٽ ۾ هن طريقي امتحان ٿيندا ه پهريون تجربو آهي  ان سان گڏ سڄي سنڌ ۾ اهڙي طرح ئي امتحان ٿيڻ گهرجن سنڌ جو عوام تعجب ۾ پڻ آهي ته آخرڪار صرف اهي ٻه شهر ڇو چونڊيا ويا ، ڇا جن شاگردن کي مڪمل چيپٽر ناهين پرحيايا ويا انهن لاء اها سزا ناهي ٿيڻ ته اهو گهرجي ها ته سيمينار ورڪشاپ ڪنويشن ڪرائي انهن نجي اسڪولن جي شاگردن کي آگاهي ڏني وڃين ها  هاڻي ٿيندو ڇا توهان مزو ڏسندا جڏهن سالاينه امتحان جو نتيجو پڌرو ٿيندو        

(ليکڪ هيومن رائيٽس لا ڪائونسل پاڪستان هيومن رائيٽس واچ پاڪستان  جو چيئرمين   پڻ آهي..

03053981008   zawarsaeen110@gmail.com