تعليم کاتي جي اجلاس اثر نه ڏيکاريو/ساجد حسين سومرو (ڏهرڪي )

سنڌ ۾ ڪمن ڪارن جي حوالي سان اعلان ته ٿيندا آهن پر انهن اعلانن تي عمل ٺپ ٿيندو ئي ناهي، جئين ڪجھ سال پهرين سنڌ حڪومت تعليم کاتي ۾ " تعليمي ايمرجنسي" لاڳو ڪرڻ وارو اعلان ڪيو هو، پر انهي " تعليمي ايمرجنسي " واري اعلان تي ڪيترو عمل ٿيو آهي اها ڳالھ ڪنهن کان ڳجهي ناهي، اڄ به سنڌ جا تقريبن اسڪول بند  پيل آهن تعليم کاتي جي بي ڌياني سبب سنڌ جا اڪثر اسڪول وڏيرن ڀوتارن ۽ جاگيردان جي قبضي هيٺ آهن جتي بااثر وڏيرا بنا ڪنهن روڪ ٽوڪ جي اوطاقون بڻايون ويٺا آهن سنڌ جا اسڪول ڪٿي شادي حال ته ڪٿي مال جا واڙا وٿاڻ بڻيل آهن اتفاق سان جيڪي اسڪول کليل آهن انهن ۾ سهولت جي کوٽ ايتري آهي جو معصوم ٻارڙا مٺي پاڻي ڍڪ لاِ به سڪن ٿا، اسڪولن جن عمارتون زبون هئڻ سبب ٻار زخمي ٿيڻ پڻ روز جو معمول بڻيل آهن، جيڪڏهن سنڌ جي تعليم تي نظر ڦيرائجي ته اسي سيڪڙو تباھ آهي سنڌ حڪومت تعليم کاتي يا ڪنهن ٻئي اداري کي سڌارڻ لا اعلان ته ڪري ٿي پر اهو اعلان رڳو اعلان تائين محدود ٿئي ٿو عمل ٺپ ٿئي ئي ڪونه ٿو، اهڙي طرح ڪجھ ڏينهن پهرين تعليم کاتي طرفان هلندڙ امتحانن ۾ ڪاپي ڪلچر جي روڪٿام لاِ اهم اجلاس ڪوٺايو ويو هو، جنهن ۾ اعليٰ آفيسرن جو چوڻ هو ته ڪاپي ڪلچر کي روڪڻ لاِ امتحاني سينٽرن ٻاهران رينجرس مقرر ڪئي ويندي ۽ امتحان ڏيڻ وقت شاگردن پاران موبائيل آڻڻ تي پڻ پابندي لاڳو ڪئي ويندي اهڙي طرح قلم 144 لاڳو پڻ ڪيو ويندو ۽ امتحاني سينٽرن ٻاهران ڦوٽو ڪاپي مشينون پڻ بند ڪرايون وينديون ان کان بعد چيو ويو هو ته امتحاني سينٽرن جي رستن تي سي سي ٽي وي ڪيمرائون به لڳايون وينديون مطلب ته ڪاپي ڪلچر کي روڪڻ لاِ مختلف حربا استعمال ڪيا ويندا پر افسوس تعليم کاتي جي اهڙي اعلان تي عمل هڪ ذري برابر به ناهي ٿيو، امتحاني سينٽرن ۾ ڪاپي جئين جو تئين هلي رهي آهي امتحاني سينٽرن ٻاهران ڦوٽو ڪاپي مشينون پڻ کليل آهن اميدوارن کي ڪاپي ڪرائڻ لاِ امتحاني سينٽرن ٻاهران سون جي تعداد ۾ شاگردن جا مٽ مائٽ ۽ دوست بيٺل آهن جيڪي اميدوارن کي ڪاپي ڪرائڻ ۾ مڪمل سهڪار ڪندا رهن ٿا، ٻيو ته گهوريو امتحاني سينٽرن اندر مقرر استاد ۽ سيڪورٽي لاِ بيٺل اهلڪار پڻ شاگردن کي ڪاپي ڪرائڻ ۾ ڀرپور مدد ڪن ٿا امتحاني سينٽرن اندر هر شاگرد وٽ موبائيل پڻ آهي جيڪي واٽس اپ ذريعي ٻاهران ويٺل دوستن کان سوالن جا جواب حاصل ڪندا رهن ٿا، ڪالهوڪي اخبارن ۾ اهو پڻ رپورٽ ٿيو آهي ته ڪنڊياري ۾ ڦوٽو ڪاپي مشين تي حل ٿيل پرچو سئو روپين ۾ وڪرو ٿيو آهي هاڻي هتي سوال اهو ٿو پيدا ٿئي ته آخر سنڌ سرڪار ڪاپي ڪلچر جو خاتمو ڪڏهن آڻيندي ؟ ڏٺو وڃي ته اسان جا سنڌي شاگرد ڪاپي ڪرڻ کان بغير پاس ٿين ئي ڪونه ٿا ان جو وڏو ڪارڻ اهو آهي ته سنڌ جي اسڪولن ۾ تعليمي نظام بهتر ڪونهي ۽ جيڪي اسڪولن ۾ استاد ڀرٿي ٿيل آهن تقريبن استادن کي انگريزي ۾ پنهنجو نالو لکڻ به نٿو اچي، پوِ اهڙا نااهل استاد شاگردن کي ڪهڙي سٺي تعليم ڏيندا، آخر ۾ انهن شاگردن جو رزلٽ اهو نڪري ٿو ته ڪاپي ڪرڻ کان بغير پاس ئي ناهن ٿيندا، ٻيو هڪ وڏو الميو شاگردن جو اهو آهي ته پورو سال اسڪول يا ڪاليج وڃن ئي ڪونه، صرف امتحانن واري ڏينهن امتحان ڏيڻ لاِ وڃن ٿا پوِ اهڙا شاگرد ڪاپي ڪري نه پاس ٿيندا ته ٻيو ڪئين پاس ٿيندا ؟ تنهن ڪري ضرورت انهيَ ڳالھ جي آهي ته شاگردن کي گهرجي ته ريگيولر اسڪول وڃن جئين امتحانن ۾ ڪو مثبت نتيجو سامهون اچي ۽ ڪاپي جهڙي لعنت کان بچي سگهن، ان کان بعد سنڌ حڪومت کي گهرجي ته سنڌ جي اسڪولن ۾ اهل استاد ڀرٿي ڪيا وڃن جيڪي شاگردن کي سٺي تعليم ڏئي سگهن ڪاپي ڪلچر تڏهن ختم ٿيندو جڏهن سنڌ جي تعليم پختي هوندي ۽ انهي تعليمي نظام کي پختو ڪرڻ سنڌ حڪومت جي زميواري آهي .